Het antwoord is kort en bondig: nee. Auteursrechten ontstaan vanaf het moment van schepping van het werk (bijvoorbeeld het maken van een foto, het schilderen van een schilderij of het schrijven van een tekst). Hier zijn geen verdere formaliteiten aan verbonden. Het enige (inhoudelijke) vereiste is dat jij een werk maakt dat voldoende origineel en creatief is.
Dat neemt niet weg dat de rechthebbende een ‘copyright notice’ (een auteursrechtenvermelding) wel mag gebruiken. Dit kan soms ook handig zijn. Een copyright notice wordt vaak gebruikt om aan te geven dat de auteursrechthebbende zich bewust is van zijn exclusieve rechten op het werk (wat als waarschuwing kan dienen gericht aan anderen). Ook kan een vermelding de bewijspositie versterken indien wordt betwist wie de eigenlijke maker is van het werk. De persoon die bij het werk vermeld staat wordt vermoed de maker daarvan te zijn.
Een ander voordeel van vermelding kan zijn dat de auteursrechthebbende makkelijker kan worden gevonden wanneer iemand toestemming wil vragen voor het gebruik van dat werk.
Mocht je ervoor kiezen om wél een dergelijke vermelding te plaatsen bij je werken, dan is het gebruikelijk dit als volgt op te bouwen:
- Vermeld het woord ‘copyright’ of het teken ©.
- Gevolgd door het jaartal waarin het werk voor het eerst is gepubliceerd. Indien er later wijzigingen in het werk zijn aangebracht dan vermeld je vervolgens het jaartal waarin de meest recente wijziging heeft plaatsgevonden. Stel dat in 2014 een kunstwerk is gepubliceerd, maar er in 2015 en in 2017 nog wijzigingen aan dat kunstwerk zijn aangebracht, dan worden de jaartallen 2014-2017 bij het werk vermeld.
- Daarachter de naamsvermelding van de auteur. Dit kan bijvoorbeeld je eigen naam zijn, de naam van een bedrijf of een pseudoniem. Uitgangspunt is dat de auteur te identificeren is.
Bijvoorbeeld als dhr. Janssen in 2017 een foto heeft gemaakt, dan kan hij de volgende tekst bij de foto vermelden: © 2017 Janssen.
Fictief makerschap
In dit verband kan worden opgemerkt dat een auteursrechtvermelding op of in het werk wel juridische gevolgen kan hebben, onder specifieke omstandigheden: zo kan indien bij de eerste openbaarmaking een vermelding van een naam van een openbare instelling, vereniging, stichting of vennootschap op of in het werk plaatsheeft, en indien daarbij geen natuurlijk persoon als maker van dat werk wordt vermeld, dit tot gevolg hebben dat die instelling, vereniging, stichting of vennootschap in beginsel als maker van dat werk wordt aangemerkt. Dit is het zogeheten fictief makerschap. Daarover vind je hier meer informatie.