Vooropgesteld, het is strafbaar een gesprek op te nemen als je zelf niet deelneemt aan het gesprek en je dit gesprek ook niet in opdracht van een van de deelnemers opneemt. Zonder eigen deelname aan een gesprek of toestemming, mag je een gesprek niet opnemen en dus ook niet openbaar maken zonder toestemming.
Maar hoe zit het nou als je wel zelf aan het gesprek deelneemt, mag je het gesprek dan wel opnemen en zomaar openbaar maken? Nee, ook dan mag je een gesprek niet zomaar openbaar maken. In dat geval moet je namelijk ook rekening houden met het recht op privacy van de andere deelnemers aan het gesprek.
Het recht op privacy is onder meer verankerd in onze Grondwet, in het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens en in de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG). De AVG is – kort gezegd – van toepassing op de verwerking van persoonsgegevens. Het openbaar maken van een stiekem opgenomen gesprek kan zo’n verwerking zijn omdat de deelnemers op de opname direct of indirect te identificeren zijn. Dit is bijvoorbeeld zo als de stem herkenbaar is of de volledige naam van de deelnemer wordt vermeld bij de openbaarmaking. Er is dan een wettelijke grondslag nodig voor de openbaarmaking. Een van de grondslagen die de AVG hiervoor noemt, is toestemming. Wanneer alle gespreksdeelnemers toestemming hebben gegeven, mag je het gesprek openbaar maken.
Een andere grondslag is wanneer je een gerechtvaardigd belang hebt bij het openbaar maken van het gesprek. Je moet je dan afvragen of jouw belang bij openbaarmaking zwaarder weegt dan de belangen van de andere gespreksdeelnemers. In deze belangenafweging moet je onder andere kijken naar:
- De impact voor de deelnemers (Kan de opname bijvoorbeeld tegen de andere gespreksdeelnemers gebruikt worden?);
- De aard van het belang bij de openbaarmaking (Is dit bijvoorbeeld voor een commercieel doel?);
- De aard van het gesprek (Gaat het bijvoorbeeld om gevoelige informatie?);
- De redelijke verwachtingen van de deelnemers (Konden zij bijvoorbeeld verwachten dat het gesprek openbaar zou worden gemaakt?); en
- De maatregelen die je neemt om negatieve gevolgen te voorkomen.
Ook wanneer je een beroep doet op je recht op vrijheid van meningsuiting om een gesprek openbaar te maken, zullen de belangen en rechten van alle betrokkenen tegen elkaar afgewogen moeten worden. Jouw recht op vrijheid van meningsuiting wordt dan bijvoorbeeld afgewogen tegen het recht op bescherming van de eer en goede naam van de deelnemers of andere betrokkenen. Hierbij speelt het doel van de openbaarmaking een rol. In de situatie dat de openbaarmaking van groot en functioneel belang is voor het aan de kaak stellen van een maatschappelijke misstand, dan zal het belang van de gespreksdeelnemers minder zwaar wegen. Ook moet worden gekeken naar eventuele schadelijke gevolgen voor de gespreksdeelnemers.
Je mag een stiekem opgenomen gesprek dus niet zomaar openbaar maken. Heb je hulp nodig bij de beoordeling of dit in jouw geval wel of niet is toegestaan? Dien dan een aanvraag in via het aanvraagformulier.