Een dure foto?

Via Google Afbeeldingen of andere websites zijn allerlei foto’s te vinden die gebruikt kunnen worden voor een eigen website. Wij krijgen veel aanvragen binnen van mensen die een factuur hebben ontvangen voor het gebruik van zo’n foto van internet. Dit bedrag ligt meestal tussen 250 – 600 euro per foto. Een vaak voorkomend verweer is dat zij niet wisten dat zij deze foto niet hadden mogen gebruiken. Juist dit verweer maakt in auteursrechtelijke geschillen geen enkel verschil, inbreuk is inbreuk en dan moet er betaald worden.

Inbreuk

Wanneer maak je nu eigenlijk inbreuk op een auteursrecht? Je maakt inbreuk op een auteursrecht wanneer je (bijvoorbeeld) een foto kopieert of publiceert op een eigen website, zonder toestemming en naamsvermelding van de fotograaf. Zomaar een foto van internet halen, ook als de betreffende website beweert dat het gratis is, is auteursrechtinbreuk.

Uitzonderingen

Er zijn ook een aantal uitzonderingen op het auteursrecht. Je mag een foto gebruiken als dit een citaat vormt. De foto moet dan wel van ondergeschikte betekenis zijn en de context waarin wordt geciteerd moet een reële functionele band hebben met de foto. Ook moet de bron en de eventueel daarin genoemde fotograaf worden vermeld. Het citaat mag overigens niet dienen ter versiering of verfraaiing. Een foto van een willekeurige taart ter opfleuring van een webpagina over taartrecepten mag dus niet.
Het auteursrecht is 70 jaar na het overlijden van de auteur verlopen. Een foto van een heel oud schilderij mag dus wel worden gebruikt op een eigen website.

Risico’s

Er zijn serieuze (financiële) risico’s verbonden aan het gebruik van een foto zonder toestemming van de fotograaf. De gebruikte foto’s zijn gemakkelijk op te sporen met foto-zoekfuncties. Dit wordt vaak gedaan door bedrijven die zich speciaal richten op het opsporen van auteursrechtinbreuk. Zij sturen vervolgens facturen – met forse bedragen – naar de betreffende inbreukmaker, vaak een nietsvermoedende particulier. De particulier die zich van geen kwaad bewust is krijgt een brief waarin wordt gesommeerd tot betaling van een bedrag van 250 euro of meer per gebruikte foto. Ook indien de foto direct wordt verwijderd moet deze vergoeding worden betaald.

Dit is nog de minst vergaande maatregel bij inbreuk. Soms wordt bij de handhaving van auteursrechten direct een advocaat geraadpleegd. De brief zal in dat geval niet enkel een sommatie tot betaling van de vergoeding inhouden, maar ook betaling van de advocaatkosten. In het ergste geval is al een verbod op het gebruik van de foto gevorderd bij de rechter. Het te betalen bedrag zal dan nog veel hoger zijn.

Tips

Ook wanneer een foto van een website voor gratis foto’s wordt gehaald, kan er sprake zijn van auteursrechtinbreuk, omdat de website zelf ook inbreuk maakt. Gebruik dus nooit zomaar een foto van het internet op een eigen website. Zoek eerst goed uit of je het werk wel mag gebruiken. Indien toestemming wordt verkregen, vermeld dan ook altijd de naam van de fotograaf. Dit scheelt zomaar honderden euro’s.

Door Dominique Lensink